Η καλλισθενική γυμναστική στηρίζεται στην κιναισθητική ή ρυθμική ικανότητα του ανθρώπου κι αποτελεί κατά βάση ένα αναερόβιο σύστημα προπόνησης, που περιλαμβάνει ποικίλες μεμονωμένες ή συνδυαστικές κινήσεις, συχνά ρυθμικές, που δρουν συνεργικά και συντονισμένα, με βασική αντίσταση το ίδιο σωματικό βάρος του αθλούμενου, που χρησιμοποιεί ελάχιστο ή καθόλου εξοπλισμό. Κατά συνέπεια, οι ασκήσεις της εν λόγω γυμναστικής δρουν με φυσικό τρόπο, επιφέροντας εντυπωσιακά αποτελέσματα στη σύμμετρο μυϊκή ανάπτυξη και ενδυνάμωση όλου του σώματος, με βάση πάντα τα γενετικά χαρακτηριστικά και το φύλο του κάθε ατόμου.
Αυτό όμως που έχει μεγαλύτερη σημασία, είναι οι ικανότητες που θα αποκτήσει το σώμα σας. Στόχος αυτού του συστήματος προπόνησης, όπως προαναφέρθηκε, είναι η σύμμετρος ανάπτυξη και ενδυνάμωση όλων των μυών του σώματος, καρδιακών και σκελετικών, η ανάπτυξη της λειτουργικής δύναμης και κινητικότητας, καθώς και άλλων δεξιοτήτων, όπως η ισορροπία, ο συντονισμός και ο σωματικός έλεγχος. Εκτός από την αύξηση και συντήρηση της μυϊκής δύναμης, βοηθούν στην αύξηση της οστικής μάζας, την ενδυνάμωση του συνδετικού ιστού και την ισόρροπη αύξηση του μεταβολισμού.
Εδώ θα πρέπει να τονισθεί, πως αυτό που διδάσκουμε δεν είναι fitness ή για να το θέσουμε καλύτερα δεν είναι απλά fitness, αλλά σωματοκίνηση, η αρμονική δηλαδή κίνηση, τοποθέτηση και ισορροπία του σώματος στον χώρο. Το fitness είναι ένα μικρό μόνο μέρος της σωματοκίνησης. Για να αντιληφθούμε τη διαφορά μεταξύ του fitness και της σωματοκίνησης, ας σκεφτούμε έναν εμποδιστή του στίβου και έναν αθλητή του parkour. Και οι δύο αθλητές προσπαθούν να φτάσουν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα από ένα σημείο Α σε ένα σημείο Β υπερπηδώντας τα ενδιάμεσα εμπόδια. Η διαφορά όμως στην δυσκολία και στον τρόπο υπερπήδησης των εμποδίων είναι πολύ μεγάλη. Τόσο μεγάλη είναι και η διαφορά μεταξύ του fitness και της σωματοκίνησης.
Σημαντικό στοιχείο της προπόνησης στην καλλισθενική σωματική αγωγή, όπως ήδη αναφέρθηκε, είναι η βελτίωση της νευρομυϊκής συναρμογής και της αρμονικής κίνησης του σώματος στο χώρο. Οι ασκήσεις στοχεύουν στην συμμετρική άσκηση όλου του σώματος και στην επίτευξη της μέγιστης δυνατής συνεργασίας των μυϊκών ομάδων, με ταυτόχρονη συστολή όσο το δυνατόν περισσότερων μυϊκών ινών, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη απόδοση.
Για το σκοπό αυτό δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στον πυρήνα του κορμού, που είναι οι κοιλιακοί και οι ραχιαίοι μύες, ως βασικό κέντρο της ισορροπίας του σώματος. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται επίσης στη σωστή τεχνική εκτέλεσης, όχι μόνο των ασκήσεων αλλά και του ρυθμού αναπνοής.
Πιο συγκεκριμένα η καλλισθενική κιναισθητική σωματική αγωγή περιλαμβάνει:
- Βασικές προοδευτικές ασκήσεις σωματικού βάρους
- Συνδυαστικές ασκήσεις σωματικού βάρους
- Ακροβατική γυμναστική
- Hand balancing
- Ισομετρικές στηρίξεις
- Ακροβατικές και εκρηκτικές ασκήσεις
- Ασκήσεις με αντίσταση πέραν του ίδιου σωματικού βάρους